Ufak ama kendi halinde ayakta duran kitap kulübüne üyeyim. Genelde bir moderatör seçilip onun belirlemiş olduğu kitabı haftalık sayfa sayıları vererek okuyup online platformda hep birlikte tartışıyoruz. Uzun süredir kütüphanemde okumak için sıra bekleyen ancak bir türlü elimin ermediği kitap Sapiens'i seçti arkadaşım. İsteyerek olmasada zorunlu olarak okuyacağım için ilk başta mızmızlandım. Ama sonra bunca zamandır bestseller olmuş bir kitabı es geçmemem gerektiğini de düşündüm. Hazır karantina varken ruhum daralacaksa iyice daralsın dedim ve kitabın başına oturdum. Kimi zaman sürükleyici, kimi zaman düşündürücü bir çok konuya değinmiş yazar. Yazar hakkında bir kaç makale, yazarın yazmış olduğu yazılar ve vermiş olduğu röportajları okudum. İlginç bir yaklaşımı olduğu kadar korumacı bir tavrının da olduğu aşikardı.Kitap Bilişsel Devrim, Tarım Devrimi, İnsanoğlunun Birleşmesi ve Bilimsel Devrim olmak üzere dört kısımdan oluşuyor. Kitabın ilk kısımlarında Homosapiens'in varoluşunu, avcı sapiensleri, göçebe sapiensleri okumak ilgi çekici ve keyif vericiydi. Kitap resmen akıyor gibiydi. Merak uyandırdığını söylemek zor ancak ilk kısımda bir çok bilmediğim şeylere değinmesi güzeldi. Tarım devrimi itibariyle yazarın bilhassa kapitalist düzene olan ilgisi, kendi fikri değilmiş gibi ancak tamamen fikir dayattığı noktalara rastlamaya başladım. Ayrıca kitapta bir çok yerde yönlendirmelerinde olduğu söylenebilir. Tabi yazar kendi fikirlerini söylemeli sonuçta yazdığı kitap kendisini de yansıtmalı ancak bestseller olmuş bir kitapta bu kadar çok içten içe yönlendirmelerin olması açıkçası beni rahatsız etti. Dinler konusunda İslam ve Hristiyanlığı eleştirirken Museviliğe ufak ve üstü kapalı göndermeler yapması bir anlamda rahatsızlık vericiydi. Kendisi de İsrail kökenli olduğu için ve muhtemelen cemiyetlerinde tepki çekmeme arzusunu güttüğü için de olabilir. Ancak bu tarz bana nedense samimiyetsiz geldi. Keşke dilini her alanda sivriltebilseydi kitap kesinlikle daha güzel olabilirdi. Bir araştırma kitabı olduğu iddia edilsede (neredeyse her sayfanın altında nereden araştırıldığı bir kaynakça bulunuyor) genelde yanlı yayınlardan araştırma yapıldığı ve tam özümsenmediğini söylemekte mümkün.
Bir çok yerde insanların insanlara, hayvanlara, doğaya yaptığı eziyetten bahsedilmiş ve bunların olması gereken bir süreç gibi gösterilmesi rahatsızlık vericiydi. Kominizm, sosyalizm, liberalizmin kesinlikle doğru araştırılmadan kitapta sunulması hatta komünizm ile İslamı bağdaşlaştırıcı üslup maalesef derinlerde İslam'ın doğru araştırılmadığını ve komünizmin de tam olarak içselleştirtemediğinin kanıtı niteliğindeydi.
Kitap genel anlamda akılda kalıcı bazı noktalara değinmiş ancak yazarın tarafsız bir çerçeveden bakmadığını bizlere sunmuş oldu. Bu da bende araştırdıklarına karşı olan güvenimi maalesef sarsmış oldu. Kitabın bestseller olması ve hala raflarda ilk onun içerisinde olması tamamen popüler kültürün ve güzel reklamın neler yapabileceğini bir kez daha göstermiş oldu. Kitapların hiçbiri kötü değildir elbette bu kitapta da olumlu noktalar da vardı. Bunları da göz ardı etmek çok doğru olmaz. Eminim herkes kitapta çok farklı duygular ve çok etkileneceği bölümler bulacaktır.
Herkese keyifli okumalar.
Eleştirilerimin geçtiği sayfaları en altta yazıyor olacağım.
Sayfa 104-105-106
Sayfa 115
Sayfa 202
Sayfa 203 (Gandhi bölümü- dünya için bu kadar önemli bir insanın çok kısa araştırılmadan bahsedilmesi)
Sayfa 212
Sayfa 228
Sayfa 264 - Hz. İsa ile ilgili olan bölüm
Sayfa 277
Sayfa 298
Sayfa 299
